Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opublikowała raport Skills Outlook 2021: Learning for Life. Raport ocenia zasadniczy charakter umiejętności we współczesnym świecie, szczególnie w świetle pandemii Covid-19, oraz potrzebę dostosowania się do szybko zmieniającego się globalnego środowiska. Raport ma również na celu informowanie i zachęcanie jednostek do aktywnego uczestnictwa w uczeniu się przez całe życie, wykorzystując wsparcie rządowe, aby zapewnić, że mogą nadążyć za cyfryzacją, zmianami środowiskowymi i technologicznymi oraz innymi innowacji.
Dlaczego warto skupić się na uczeniu się przez całe życie?
Szybki rozwój technologii stworzył ciągłą potrzebę uczenia się przez całe życie i podnoszenia kwalifikacji. Umiejętności i wiedza cyfrowa są jednym z pożądanych kryteriów w przypadku różnych ofert pracy. Stwarza to nowe możliwości dla pracowników i osób poszukujących pracy, ale jednocześnie wymaga większych kompetencji cyfrowych, aby podjąć się tych zadań. Uczenie się przez całe życie jest podejściem, które musi mieć pierwszeństwo, aby obywatele byli w stanie poruszać się na rynku pracy i nadążać za transformacją cyfrową. Zbudowanie solidnych podstaw w postaci uniwersalnych umiejętności nabytych w wielu środowiskach zachęci i utrwali proces uczenia się przez całe życie, tworząc gospodarkę opartą na pracownikach zdolnych do przystosowania się, którzy mogą podjąć się obecnych i przyszłych zadań. Oczekuje się, że odsetek ludności w krajach OECD w wieku 50 lat lub więcej wzrośnie z 37% w 2020 r. do 45% w 2050 r., co nieuchronnie doprowadzi do podwyższenia wieku emerytalnego, a tym samym do konieczności, aby uczenie się przez całe życie stało się powszechnie przyjętym podejściem do rozwoju osobistego i zawodowego.
Podejście do uczenia się przez całe życie
Aby opracować skuteczną politykę w zakresie umiejętności, należy spojrzeć na uczenie się z perspektywy całego życia. Oznacza to, że należy przyjrzeć się kształceniu nie tylko w bardziej formalnych instytucjach, takich jak szkoły i uniwersytety, ale także w warunkach uczenia się w mniej formalnych, takich jak szkolenia w miejscu pracy i uczenie się nieformalne, na przykład od współpracowników. Koncentrując się zarówno na długości, jak i zakresie uczenia się, wzrośnie otwartość i chęć uczestnictwa, ze względu na większą liczbę podejść do rozwoju umiejętności. Stworzenie większej liczby możliwości uczenia się zmniejsza również ryzyko, że czynniki społeczno-ekonomiczne odegrają rolę w zmniejszeniu liczby uczestników uczenia się przez całe życie.
Skuteczne rozwijanie umiejętności wymaga jasnego planowania i możliwości uczenia się od podstaw w różnych sektorach. Aby zapewnić skuteczną politykę uczenia się przez całe życie, konieczna jest silna współpraca między branżami. Na poziomie rządowym obejmuje to planowanie strategiczne i zapewnienie zasobów dla władz lokalnych i centralnych. Będzie to również oznaczało opracowanie kompleksowych polityk w zakresie edukacji, opieki społecznej i gospodarki. Potrzebna jest również współpraca między sektorem publicznym, prywatnym i obywatelskim, aby promować uczenie się w różnych środowiskach i uczynić je dostępnym dla wszystkich.
Długoterminowy wpływ uczenia się przez całe życie na uczniów
Stawanie się uczniem przez całe życie jest najbardziej efektywne, gdy rozpoczyna się je w okresie niemowlęcym, ponieważ jest to proces kumulacyjny, mający na celu ciągłe budowanie na wiedzy podstawowej. Wczesna edukacja i obowiązek szkolny są krytycznymi aspektami skutecznego uczenia się przez całe życie, ponieważ zbudowanie silnych podstaw w tym okresie stwarza większe szanse na rozwinięcie silnej postawy uczenia się przez całe życie.
Ponieważ pielęgnowanie pozytywnego nastawienia do uczenia się przez całe życie zaczyna się wcześnie, nauczyciele, systemy szkolne i ogólna polityka edukacyjna odgrywają dużą rolę w tym, jak otwarte i przygotowane do uczenia się przez całe życie będą następne pokolenia uczniów. Badania wykazały, że polityka mająca na celu poprawę uczenia się przez całe życie wśród nastolatków zmniejszyła różnice w osiągnięciach edukacyjnych uzyskanych w wieku 16 lat, zmniejszając przyszłe dysproporcje. Istnieje wyraźny długoterminowy wpływ między poziomem gotowości do uczestnictwa w uczeniu się przez całe życie a umiejętnościami rozwijanymi we wczesnym wieku szkolnym, dlatego znaczenie nauczania i programów nauczania jest kluczowe dla zapewnienia, że uczniowie będą czerpać korzyści z edukacji i szukać możliwości uczenia się w późniejszym okresie życia.
Umiejętności w burzliwych czasach
Pandemia Covid-19 wywołała wstrząsy na rynkach pracy i w społeczeństwach na całym świecie, tworząc duże zapotrzebowanie na wykwalifikowanych, zdolnych do przystosować pracowników – nie tylko dla dobra gospodarki, ale i dla samych jednostek. Większy rozwój umiejętności może prowadzić do większego bezpieczeństwa osobistego w czasach zawirowań, ponieważ nawet jeśli dana osoba straci obecną pracę, umiejętność szybkiego dostosowania się do potrzeb rynku pracy jest jej kluczowym atutem. Gwałtowny wzrost liczby ofert pracy wymagających od pracowników pracy zdalnej uwidocznił potrzebę wykwalifikowanych osób, które są w stanie nauczyć się pracować w ten sposób, jeśli jeszcze tego nie zrobiły. Zmiany na rynku pracy w czasie pandemii oznaczały, że organizacje miały trudności ze znalezieniem wykwalifikowanych specjalistów do wypełnienia luk; oczywiście osoby, które aktywnie uczyły się i zwiększały swoje umiejętności od czasu zakończenia edukacji obowiązkowej, mają większe szanse na przyjęcie tych ról. Dotyczy to nie tylko pandemii Covid-19, ale także wszelkich przyszłych burzliwych czasów.
Rozwinięte umiejętności zapewniają dorosłym bardziej pozytywną perspektywę w przypadku wystąpienia zakłócającego globalnego wydarzenia, a osoby wykonujące zawód nauczyciela i pracujące w systemach edukacyjnych będą lepiej przygotowane do prowadzenia kursów online lub za pośrednictwem innych mediów, co z kolei zapewni, że nauka uczniów nie zostanie zakłócona lub zostanie zakłócona w minimalnym stopniu. Pandemia pokazała, że istnieją różnice w korzyściach z nauki w poszczególnych krajach, a konieczność tak nagłego dostosowania się do systemu nauczania na odległość była wyzwaniem, na które niewielu było przygotowanych. Posiadanie umiejętności jest zatem nieocenioną cechą, ponieważ osoby mogą dostosować się do różnych okoliczności i szybciej zdobywać nowe umiejętności lub wiedzę, w porównaniu z osobami, które mogą mieć mniejsze predyspozycje do rozwijania umiejętności i uczenia się.
Rozwój umiejętności i uczenie się przez całe życie zapewnią wielu osobom większe poczucie bezpieczeństwa – na przykład pandemia zwróciła uwagę na umiejętności cyfrowe i to, jak szybko może wzrosnąć zapotrzebowanie na nie. Pozytywne nastawienie do uczenia się przez całe życie opiera się zatem na silnym fundamencie rozwoju poznawczego w edukacji, co z kolei prowadzi do otwartości na uczenie się przez całe życie i w konsekwencji stwarza więcej możliwości dla każdej jednostki.
© Blue Planet Studio – stock.adobe.com