Odwiecznym problemem statystyków był niedobór danych. W chwili obecnej obserwuje się sytuację odwrotną – nadmiar danych. W 2019 roku Główny Urząd Statystyczny ogłosił, że danych gromadzonych jest więcej aniżeli potrzeba do tworzenia ogłaszanych wskaźników ekonomicznych. Już wtedy przewidywano, że drugą płaszczyzną działalności urzędu będzie udostępnianie zagregowanych zbiorów danych, które mogą być wykorzystywane przez użytkowników spoza urzędu do własnych celów. Dzisiejszy świat to przytłaczające informacje pochodzące z różnych źródeł. Telewizja, radio, gazety, Internet to źródła istotnych lub czasami całkiem nieważnych danych. Dane są bardzo często nieustrukturyzowane, niekompletne i często nieaktualne. Sytuacja, w której analityk posiada dostęp do bardzo dużych zbiorów danych oraz narzędzi ich przetwarzania tworzy nową sytuację. Dlatego ważne jest aby odbiorca informacji, danych potrafił sobie z ich ogromem poradzić. Ogromną rolę będą więc odgrywali analitycy danych, których zadaniem będzie ich analiza oraz interpretacja. Wydaje się, że dużą rolę na rynku będą odgrywać osoby z bardzo dobrym przygotowaniem do analizy danych. Przygotowanie analityków już na poziomie edukacji powinno uwzględniać nowe wyzwania. Duże zbiory danych wymagają obecnie nie tylko znajomości metod analizy danych ale również odpowiednich narzędzi informatycznych do ich przetwarzania. Wskutek tego kompetencje informatyczne i informacyjne stają się kluczowe dla udziału w zajęciach ze statystyki na wyższych uczelniach.
Według raportu Społeczeństwo informacyjne w liczbach Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji na kompetencje informacyjne obejmują „umiejętności wyszukiwania informacji, rozumienia jej, a także oceny jej wiarygodności i przydatności”, natomiast kompetencje informatyczne to „umiejętności wykorzystywania komputera i innych urządzeń elektronicznych, posługiwania się internetem oraz korzystania z różnego rodzaju aplikacji i oprogramowania, a także tworzenia treści cyfrowych”. Najpełniejszą definicję kompetencje informacyjne podaje American Library Association według której jest to „ zespół umiejętności pozwalających użytkownikowi stwierdzić, kiedy informacja jest potrzebna oraz wyszukać, ocenić i wykorzystać informacje pochodzące z rozmaitych źródeł”. Natomiast kompetencje informatyczne to umiejętności związane z użytkowaniem sprzętu, oprogramowania i wykorzystywania z internetu (Jasiewicz, 2014). Dysponowanie kompetencjami informatycznymi i informacyjnymi wymaga również posiadania odpowiedniej wiedzy umiejętności i postaw. Sposób realizacji zajęć ze statystyki na wyższych uczelniach w chwili obecnej znacznie odbiega od tego, który był realizowany kilka lat temu. Zmieniła się przede wszystkim forma zajęć. Kilka lat temu studenci uczący się statystyki, oprócz podstaw teoretycznych, zajęcia realizowali na ćwiczeniach tablicowych. W chwili obecnej zajęcia praktyczne realizowane są przede wszystkim w laboratoriach komputerowych. Najpopularniejszymi programami do analizy danych obecnie wykorzystywanych są: arkusz kalkulacyjny Excel, program SAS, SPSS, Statistica lub R. Zatem przyszły student przedmiotu statystyki powinien bardzo dobrze znać i umieć posługiwać się programami wymaganymi na zajęciach. Znajomość programu wymaganego oprogramowania i umiejętność nim się posługiwania to nie jedyna kompetencja informatyczna niezbędna na zajęciach. Wykonanie analizy determinuje konieczność interpretacji wyników. Dlatego też, student powinien posiadać umiejętności wyszukiwania informacji w różnych źródłach. Obecność w życiu codziennym social mediów determinuje ich wykorzystanie również w pracy studentów. Studenci muszą wykazywać się umiejętnościami wykorzystywania różnego rodzaju komunikatorów w celu utrzymywania relacji z bliskimi osobami, studentami oraz potrafić wymieniać się z nimi bieżącymi informacjami. Potencjalny student kursu statystyka powinien wyszukiwać interesujące go informacje, znajdować interesujące go dane. W celu lepszego, głębszego zrozumienia przedmiotu analizy musi także bardzo często umieć znaleźć odpowiednią stronę (grupę dyskusyjną, forum) podejmującą zagadnienia, które są w centrum jego analizy. Zajęcia ze statystki pozwolą studentom na wyliczanie odpowiednich miar, powiązań miedzy danymi. Jednak dopiero powiązanie wyników analizy z ich wiedzą przedmiotową pozwoli na wyciągnięcie poprawnych wniosków.
Postęp technologiczny spowodował, że informatyka jest praktycznie wszechobecna. Spowodowało to generowanie bardzo dużej ilości danych z którymi musi poradzić dobie analityk statystyczny. Wymusiło to zmianę w kształceniu studentów, a co za tym idzie ich przygotowanie wstępne do zajęć.
Aleksandra Czupryna-Nowak
Literatura
- Jasiewicz J., Filiciak M., Mierzecka A., Śliwowski K., Klimczuk A., Kisilowska M., Tarkowski A., Zadrożny J.: Ramowy katalog kompetencji. Centrum Cyfrowe Projekt: Polska, 2015 https://depot.ceon.pl/bits tream/handle/123456789/9068/Ramow y_katalog_kompetencji_cyfrowych_Fra.pdf?sequence=1&isAllowed=y (01.12.2022)
- Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Raport Społeczeństwo informacyjne w liczbach, Warszawa, 2014. https://mac.gov.pl/files/spoleczenstwo_informacyjne_w _liczbach_ 2014_srodek_lekki.pdf (16.12.2022)
(Brak głosów)