Ostatnio opublikowany raport OECD na temat rynku pracy, Employment Outlook 2021, wskazuje, jak powolne odbicie w miejscach pracy wiąże się z wysokim ryzykiem długoterminowego bezrobocia – i jak odpowiedzi rządów polegały na budowaniu umiejętności, aby opanować sytuację.
Zebrane dane wskazują, że zwłaszcza luka w zatrudnieniu młodzieży drastycznie wzrosła w 2020 r., a prawie 3 mln młodych ludzi we wszystkich krajach OECD jest NEET (Not in Employment, Education or Training) w porównaniu z 2019 r. Dorośli nie są w lepszej sytuacji: w krajach OECD jest dziś o 14 mln więcej osób nieaktywnych zawodowo w porównaniu z 2019 r.: oznacza to osoby, które ani nie pracują, ani nie szukają pracy. Średni czas trwania bezrobocia również wzrósł w kategorii od 6 do 12 miesięcy.
Pozytywną nutą w tej drastycznej pandemii jest reakcja rządów krajowych na kryzys, zwiększona świadomość, że ten historyczny moment stanowi wyjątkową szansę na „odbudowę bardziej odpornych rynków pracy, zajmując się długotrwałymi problemami strukturalnymi, które zostały zaostrzone przez kryzys COVID-19”.
Obecna reakcja, która znacznie różni się od tego, co obserwowano w poprzednich kryzysach na przestrzeni dziejów, nie polegała na ograniczaniu zasobów: wręcz przeciwnie, rządy krajowe przeznaczyły bezprecedensowe środki finansowe na odbudowę, gotowe na okres od 5 do 10 lat. Godnym uwagi przykładem jest unijnyInstrument na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności: 723,8 mld euro (w cenach z 2020 r.) w postaci pożyczek (385,8 mld euro) i dotacji (338 mld euro) dostępnych w celu wsparcia reform i inwestycji podejmowanych przez europejskie państwa członkowskie.
Z badania OECD wynika, że 53 proc. krajów w 2021 r. zwiększyło wsparcie dla osób poszukujących pracy, a 52 proc. zwiększyło wsparcie dla dopasowania potrzeb i talentów. Podnoszenie kwalifikacji i przekwalifikowanie siły roboczej jest wyraźnie wskazane w badaniu OECD jako narzędzie pomagające w szybszym odzyskaniu pracy przez osoby bardziej zagrożone chronicznym bezrobociem.
Dobre praktyki z krajów europejskich
Jeśli chodzi o dobre praktyki, konkretne przykłady tego podejścia są wdrażane przez Publiczne Służby Zatrudnienia (PSZ) w niektórych krajach. Na przykład w Irlandii Departament Spraw Zatrudnienia i Ochrony Socjalnej stworzył stronę internetową w celu połączenia pracowników zwolnionych w wyniku niedawnych zamknięć przedsiębiorstw z miejscami pracy w opiece zdrowotnej, handlu detalicznym, naukach przyrodniczych, infrastrukturze i IT, obsłudze klienta i innych sektorach, w których występuje krótkoterminowe zapotrzebowanie na pracowników. Litewskie PSZ nawiązały również współpracę z dostawcą masowych otwartych kursów online (MOOC), firmą Coursera, w celu zapewnienia bezpłatnych kursów dla bezrobotnych dorosłych latem i jesienią 2020 r. Inicjatywa objęła już tysiące bezrobotnych dorosłych, którzy uczestniczyli w nauce online. PSZ w Brukseli opracował również aktywną kampanię na swojej stronie internetowej, wykorzystując swój biuletyn do reklamowania ofert szkoleniowych (w szczególności podstawowych umiejętności cyfrowych i szkoleń językowych) i zachęcania dorosłych do korzystania z nich. Rząd Włoch również założył stronę internetową gromadzącą różne krótkie kursy, które mogą pomóc menedżerom i pracownikom w rozwijaniu umiejętności i kompetencji pozwalających na bardziej efektywną telepracę.
Kilka rządów nawiązało również współpracę z instytucjami edukacyjnymi w celu osiągnięcia szybkiego postępu w dostarczaniu nauki online podczas pandemii. Na przykład Francja uruchomiła na okres trzech miesięcy bezpłatne kursy online w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego, obejmujące podstawę programową szkół zawodowych oraz główne kursy szkoleniowe w celu uzyskania kwalifikacji zawodowych. Natomiast w Holandii zorganizowano osobiste kształcenie i szkolenie zawodowe w małych grupach dla uczniów, którzy nie mają wystarczających zasobów cyfrowych.
Inwestowanie w podnoszenie kwalifikacji i przekwalifikowanie bezrobotnych i przesiedlonych pracowników uznano za podstawowe działanie wspierające zmianę miejsca pracy w okresie ożywienia gospodarczego oraz reagujące na zmiany w zapotrzebowaniu na umiejętności spowodowane automatyzacją, cyfryzacją i zmianami strukturalnymi. Bardziej niż kiedykolwiek wcześniej obecny kryzys podkreślił znaczenie kultywowania umiejętności niezbędnych do uzyskania dostępu do różnych narzędzi cyfrowych, w tym do poszukiwania pracy i szkoleń online.
Obecny kryzys uwypuklił potrzebę zwiększenia umiejętności cyfrowych
Kryzys pokazał, że ciągły rozwój kształcenia online będzie miał fundamentalne znaczenie: ze względu na politykę dystansu społecznego trendy cyfryzacji gwałtownie wzrosły, a kraje muszą inwestować w szkolenia i umiejętności cyfrowe.
Oznacza to podstawowe umiejętności cyfrowe, ale także zaawansowane: niektóre kraje, które posiadały istniejące rozwiązania w zakresie szkoleń online, były w stanie szybko przeszkolić pracowników na wszystkich poziomach, a w ostatnich miesiącach powstały masowe otwarte kursy online (MOOCs) dla wszystkich sektorów na całym świecie.
Podstawowe szkolenie w zakresie obsługi komputera może pozwolić osobom poszukującym pracy o niskich kwalifikacjach na zdobycie umiejętności cyfrowych, które są obecnie wymagane w niemal każdym zawodzie, a także niezbędne do samego poszukiwania pracy. Wiele krajów stworzyło programy skierowane do osób dorosłych o bardzo niskich umiejętnościach w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Wśród dobrych praktyk wymienionych w badaniu OECD, Portugalia jest wymieniona za kompleksowy pakiet programów szkoleń cyfrowych, aby wyposażyć swoją siłę roboczą w umiejętności potrzebne do odniesienia sukcesu w erze cyfrowej, program Activar.PT. Portugalia współpracowała z zainteresowanymi stronami z sektora prywatnego, aby szybko zidentyfikować braki w umiejętnościach i stworzyć akredytowane programy szkoleniowe dla bezrobotnych młodych dorosłych i grup w trudnej sytuacji w ramach różnych ścieżek szkoleniowych. Jednocześnie wprowadziła gwarancję cyfrową, aby do 2023 r. wszystkie osoby bezrobotne miały ofertę szkoleń cyfrowych odpowiednią do ich poziomu kwalifikacji i profilu umiejętności.
Podsumowując, w obecnej sytuacji kryzysowej widać zdecydowany i dobrze ukierunkowany kierunek ze strony rządów w zakresie wyposażania ludności w niezbędne umiejętności cyfrowe, ponieważ – jak podtrzymuje raport OECD – „brak rozwiązania problemu nierówności i wykluczenia teraz prawdopodobnie spowoduje głębsze podziały społeczne i będzie miał negatywny wpływ na produktywność i ożywienie gospodarcze.”
Raport jest dostępny pod tym linkiem.
(Brak głosów)