Rozwój współczesnego świata nierozerwalnie związany jest z technologiami teleinformatycznymi. Zapewniają one niezawodny, elastyczny oraz szybki i skuteczny sposób rozpowszechniania informacji. Dzięki nim dostęp do wiedzy jest tańszy i powszechny. Rozwój Internetu i technologii sprawia, że na popularności zyskują nowe zawody oraz pojawiają się nowe możliwości, które dają szansę na poprawę pozycji
zawodowej ludzi na całym świecie. Technologie teleinformacyjne stały się bodźcem do zmian społeczno-gospodarczych i niezaprzeczalnie stworzyły nowe perspektywy, a tym samym zapoczątkowały nową
erę dla pracowników. Robotyzacja, sztuczna inteligencja czy uczenie maszynowe oraz związane z nimi
technologie znacząco wpływają na kształtowanie sposobu naszej pracy.
Publikacja Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2022 r. prezentuje wyniki badań z zakresu wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w przedsiębiorstwach, administracji publicznej, gospodarstwach domowych oraz przez osoby indywidualne. W tegorocznym opracowaniu zakres tematyczny
został rozszerzony m.in. o wyniki dotyczące wprowadzonych przez przedsiębiorstwo procedur mających
na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu technologii ICT na środowisko naturalne. Ponadto zaprezentowane zostały uszczegółowione dane dotyczące poziomu korzystania z usług e-administracji
przez osoby indywidualne. Dodatkowo, zgodnie z metodologią Eurostatu, przedstawiono nowe wskaźniki dotyczące umiejętności cyfrowych obywateli.
Z przyjemnością zapraszamy Państwa do zapoznania się z publikacją przygotowaną przez zespół pracowników Ośrodka Statystyki Nauki, Techniki, Innowacji i Społeczeństwa Informacyjnego w Urzędzie Statystycznym w Szczecinie. Praca została zrealizowana dzięki zaangażowaniu respondentów – gospodarstw
domowych, osób indywidualnych i przedsiębiorstw oraz jednostek administracji publicznej, biorących
udział w badaniach. Składamy tą drogą podziękowania wszystkim, którzy przyczynili się do kolejnego
wydania publikacji, mając nadzieję, że spotka się ona z zainteresowaniem i pozytywnym przyjęciem,
a zaprezentowane informacje pozwolą na ocenę poziomu rozwoju społeczeństwa informacyjnego oraz
monitorowanie realizacji celów wskazanych w Cyfrowym Kompasie.
Dyrektor
Urzędu Statystycznego w Szczecinie
Magdalena Wegner
Prezes
Głównego Urzędu Statystycznego
dr Dominik Rozkrut
Synteza
Sektor i produkty ICT
CT W 2021 r. w sektorze ICT działało 2530 firm zatrudniających 10 osób lub więcej, spośród których 91,1% świadczyło usługi ICT. Nieco ponad trzy czwarte przedsiębiorstw zajmujących się usługami ICT stanowiły podmioty oferujące usługi informatyczne. Liczba osób pracujących w sektorze ICT wyniosła 286,0 tys., z czego osiem na dziesięć osób pracowało w usługach ICT. Usługi informatyczne stanowiły ten obszar działalności przedsiębiorstw, w którym było najwięcej pracujących wśród wszystkich zatrudnionych w usługach ICT (77,4%). Wartość przychodów netto ze sprzedaży w sektorze ICT w 2021 r. wyniosła 212,2 mld zł i zwiększyła się w skali roku o 12,2%. Największy wkład w generowanie przychodów sektora ICT miały usługi. Ich udział w przychodach całego sektora ICT stanowił 76,9%. W 2021 r. firmy zajmujące się produkcją wyrobów ICT prawie dwie trzecie przychodów uzyskiwały ze sprzedaży na eksport, podczas gdy przedsiębiorstwa oferujące usługi ICT – nieco ponad jedną czwartą. W 2021 r. odnotowano wzrost w skali roku nakładów poniesionych na działalność badawczą i rozwojową w sektorze ICT (o 22,1%). Udział nakładów na działalność B+R przedsiębiorstw świadczących usługi ICT w nakładach na działalność B+R sektora usług zwiększył się o 2,2 p. proc. Przedsiębiorstwa zaliczane do sektora ICT wykazywały się większą innowacyjnością niż przedsiębiorstwa w całej gospodarce. Odsetek podmiotów sektora ICT, które w latach 2019–2021 wprowadziły innowację wyniósł 41,8 i był dwukrotnie wyższy niż wskaźnik dla ogółu przedsiębiorstw. W 2021 r. w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła wartość eksportu oraz importu wyrobów ICT (odpowiednio o 16,7% i 17,4%).
Wykorzystanie ICT w jednostkach administracji publicznej
W 2021 r. udział jednostek administracji publicznej wykorzystujących technologię szerokopasmowego dostępu do Internetu poprzez stałe łącze wyniósł 99,9%. W odniesieniu do roku poprzedniego odsetek pracowników wyposażonych przez urzędy w urządzenia mobilne z dostępem do Internetu wzrósł o 1,9 p. proc. i wyniósł 29,7%. Najwyższą wartość tego wskaźnika odnotowano w województwie mazowieckim (42,0%), natomiast najniższą – w województwach świętokrzyskim i lubelskim (odpowiednio 13,1% i 15,2%). W 2021 r. 26,2% jednostek administracji publicznej deklarowało możliwość udziału obywateli w głosowaniach i konsultacjach społecznych online. Odsetek jednostek korzystających z Elektronicznego Zarządzania Dokumentami w 2021 r. wyniósł 83,1% i w skali roku zwiększył się o 1,9 p. proc. Wśród jednostek, które stosowały EZD, 33,7% wskazało ten system jako podstawowy sposób dokumentowania przebiegu załatwiania i rozstrzygania spraw. W 2021 r. usługi przez Internet udostępniało użytkownikom 99,8% jednostek. W administracji rządowej odsetek ten wyniósł 95,5% i w skali roku zwiększył się o 1,7 p. proc. Usługi elektroniczne oferowały wszystkie jednostki administracji samorządowej. W 2021 r. w procesie realizacji usług elektronicznych 99,8% jednostek administracji publicznej wykorzystywało elektroniczną skrzynkę podawczą dostępną na platformie ePUAP, a ponad 21,4% jednostek miało wdrożone własne projekty elektronicznej skrzynki podawczej. W 2021 r. 59,4% jednostek administracji publicznej umożliwiało obywatelom elektroniczne składanie wniosków dotyczących programu „Rodzina 500+”. Wśród badanych podmiotów, składanie tego wniosku drogą elektroniczną najczęściej umożliwiały urzędy gmin (69,9%), a znacznie rzadziej – urzędy powiatowe (10,0%). W 2021 r. 80,9% jednostek administracji publicznej udostępniało drogą elektroniczną dane przestrzenne obywatelom. Najczęściej były to informacje dotyczące ewidencji gruntów i budynków (75,1%) oraz ortofotomapy (61,6%). Ponad jedna trzecia zbadanych jednostek deklarowała monitorowanie liczby spraw załatwianych elektronicznie (35,7%). Znacznie częściej czyniły to jednostki administracji rządowej niż samorządowej (odpowiednio 66,4% i 34,4%).
Wykorzystanie ICT w przedsiębiorstwach
W 2022 r. odsetek podmiotów mających szerokopasmowy dostęp do Internetu przekraczał 98%, przy czym posiadały go wszystkie badane duże podmioty (o liczbie pracujących 250 osób i więcej). Najwyższy wskaźnik dostępu do Internetu odnotowano w województwie opolskim (100%), a najniższy – w łódzkim (97,0%). Odsetek przedsiębiorstw wyposażających pracowników w urządzenia przenośne umożliwiające mobilny dostęp do Internetu wyniósł 91,9%. Ponad dwie trzecie przedsiębiorstw zapewniało pracownikom zdalny dostęp do swoich zasobów a ponad jedna trzecia organizowała spotkania za pośrednictwem Internetu. W 2021 r. w Polsce co drugie przedsiębiorstwo duże korzystało z otwartych danych publicznych, przy czym najczęściej były to dane dotyczące gospodarki i finansów (47,8%). Ta sama grupa podmiotów w 2022 r. najliczniej korzystała z robotów (29,5%). W 2021 r. sprzedaż przez Internet prowadziło 15,1% firm. Zdecydowaną większość stanowiły transakcje przeprowadzone w kraju. W 2022 r. wśród przedsiębiorstw stosujących środki bezpieczeństwa ICT najczęściej deklarowano uwierzytelnianie silnym hasłem i wykonywanie zapasowych kopii danych (odpowiednio 82,0% i 68,3%). Przedsiębiorstwa mające na uwadze wpływ technologii ICT na środowisko wskazały, że kwestie te były najbardziej istotne przy wyborze sprzętu ICT lub usługi (64,1%).
Wykorzystanie ICT w gospodarstwach domowych
W 2022 r. dostęp do Internetu w domu posiadało 93,3% gospodarstw domowych, tj. o 0,9 p. proc. więcej niż w roku poprzednim. Poziom tego wskaźnika był zróżnicowany w zależności od typu gospodarstwa, stopnia urbanizacji, miejsca zamieszkania oraz regionu. Zdecydowanie częściej dostęp do Internetu w domu posiadały gospodarstwa domowe z dziećmi niż bez nich. Odsetek ten był również nieco wyższy w miastach dużych niż mniejszych i na wsi, a także na obszarze Polski centralnej w porównaniu z zachodnią i wschodnią częścią kraju. W 2022 r. blisko 92,6% gospodarstw domowych w Polsce miało w domu dostęp do Internetu szerokopasmowego, tj. o 0,9 p. proc więcej niż przed rokiem. Podobnie jak w przypadku posiadania dostępu do Internetu w domu, możliwość korzystania z szerokopasmowego łącza częściej posiadały gospodarstwa z dziećmi niż bez nich oraz zamieszkujące w dużych miastach niż na pozostałych terenach. W 2022 r. 85,7% osób w wieku 16–74 lata regularnie korzystało z Internetu, przy czym i tu obserwuje się zróżnicowanie w zależności od wieku, aktywności zawodowej, poziomu wykształcenia i miejsca zamieszkania. Największy odsetek regularnych użytkowników odnotowano wśród osób w wieku 16–24 lata (99,0%), uczniów i studentów (99,3%), osób z wyższym wykształceniem (98,2%), a także mieszkańców dużych miast (89,8%). W Polsce centralnej udział regularnych użytkowników Internetu był większy niż w pozostałych częściach kraju. Biorąc pod uwagę podział terytorialny kraju, w 2022 r. pod względem odsetka gospodarstw domowych posiadających dostęp do Internetu w domu przodowało województwo mazowieckie. Natomiast najwyższy odsetek osób korzystających z Internetu oraz regularnych użytkowników sieci odnotowano w województwie pomorskim. Uwzględniając cele korzystania z Internetu, w Polsce najbardziej popularne jest wyszukiwanie informacji o towarach i usługach. W 2022 r. informacje o towarach i usługach wyszukiwało 74,3% osób w wieku 16–74 lata, a wśród osób korzystających z Internetu – 85,4%. Udział użytkowników poczty elektronicznej w ogólnej liczbie ludności w wieku 16–74 lata wyniósł 69,3%, a wśród osób korzystających z Internetu – 79,7%. W 2022 r. zakupów przez Internet w ciągu ostatnich 12 miesięcy dokonywało 64,6% Polaków w wieku 16–74 lata. Największy odsetek osób zamawiających lub kupujących przez Internet towary lub usługi do użytku prywatnego odnotowano w województwie dolnośląskim (72,6%). W 2022 r. odsetek osób korzystających w ciągu ostatnich 12 miesięcy z usług administracji publicznej przez Internet wyniósł 55,4%. Najczęstszą formą korzystania z e-administracji było wyszukiwanie informacji na stronach administracji publicznej. Największy odsetek osób korzystających z usług administracji publicznej za pomocą Internetu wystąpił w województwie dolnośląskim (63,8%). W 2021 r. w populacji osób w wieku 16–74 lata osoby posiadające ograniczony poziom ogólnych umiejętności cyfrowych stanowiły 7,3%, osoby z wąskim poziomem – 11,4%, z niskim poziomem – 18,8%, z podstawowym poziomem – 22,3%, a z ponadpodstawowymi umiejętnościami cyfrowymi – 20,6%.
(Brak głosów)